Dầu mè và các tác dụng của dầu mè
Nếu bạn là 1 người yêu thích ẩm thực Nhật – Hàn thì chắc hẳn không còn lạ gì về dầu mè. Đây là 2 đất nước sử dụng dầu mè nhiều nhất trong các món ăn. Từ lâu được biết dầu mè là 1 gia vị có nhiều tác dụng tốt tuy nhiên không phải gia đình nào cũng sử dụng. Các gia đình hiện nay thường sử dụng dầu đậu nành thay vì dầu mè. Vậy thì chúng ta hãy cùng tìm hiểu dầu mè là gì và có tác dụng gì, có thật sự tốt hơn dầu đậu nành không ?
Tìm hiểu về dầu mè và công dụng mà dầu mè mang lại
1. Tìm hiểu về dầu mè :
A. Dầu mè là gì ?
Dầu mè hay một số nơi gọi là dầu vừng là 1 loại dầu thực vật và được coi là “nữ hoàng” trong các loại dầu vì lợi ích mà chúng mang lại.
Dầu mè có mùi thơm nhẹ, vị khá ngon nên được sử dụng nhiều trong chế biến thực phẩm từ chế biến qua lửa hay dùng trực tiếp cũng đều mang đến các giá trị dinh dưỡng cần thiết.
B. Thành phần có trong dầu mè
Dầu mè có chiết xuất chính từ hạt mè nhiều chất dinh dưỡng. Trước đây hạt mè từng là 1 loại hạt được sử dụng trong y học cổ truyền của người Ấn Độ. Châu Á là nơi được ghi nhận sử dụng lượng dầu mè nhiều nhất hiện nay và dầu mè là 1 trong những loại dầu có chiết xuất từ cây tự trồng lâu đời nhất.
Hạt mè – thành phần chính trong dầu mè
Thành phần chủ yếu của dầu mè bao gồm:
- Axit béo: bao gồm axit linoleic (41%), axit stearic (5%), axit palmitic (8%) và axit oleic (39%).
- Ngoài ra, trong dầu mè còn chứa mangan, kẽm, sắt, canxi, photpho, mahie, tryptophan, Vitamin B6, Vitamin K.
- Đặc biệt trong dầu mè không chứa Cacbonhydrat và chủ yếu chứa các chất béo bão hòa tốt cho sức khỏe.
- Không chỉ thế, dầu mè còn chứa hàm lượng omega-3 và omega-6. Một muỗng dầu mè cung cấp khoảng 119 calories; 14g chất béo; 40,5mg omega-3 và 5,576 mg omega-6.
C. Các loại dầu mè thường thấy trên thị trường
– Dầu mè trắng: là dầu mè có chiết xuất từ mè được loại bot vỏ, nên dầu ăn có chiết xuất sẽ có màu vàng sáng nhưng màu vàng của lông gà non. Giá trị dinh dưỡng trong dầu ăn mè trắng là rất cao đặc biệt là hàm lượng canxi.
Dầu mè trắng
– Dầu mè đen: là dầu mè có chiết xuất từ hạt mè đen (hạt mè nguyên vỏ). Dầu mè nguyên vỏ có hàm lương canxi cao hơn dầu mè trắng, dầu mè có màu nâu sẫm gần với màu nước mắm. Nếu bạn nào bị kích ứng hoặc dị ứng với sữa thì bạn nên sử dụng dầu mè để tăng canxi trong cơ thể.
Dầu mè đen nguyên vỏ
Về công dụng thì 2 loại dầu mè này đều tốt và có lợi cho sức khỏe. Tuy nhiên hàm lượng dinh dưỡng trong mè đen cao hơn mè trắng và được sử dụng nhiều trong y học. Ngoài ra thì mè trắng được sử dụng chế biến trong ngành thực phẩm nhiều hơn đặc biệt là sản xuất bánh kẹo nên không lạ gì khi thấy bánh kẹo chủ yếu chứa hạt vừng trắng.
2. Công dụng của dầu mè
Là 1 loại dầu ăn chứa chiết xuất từ thực vật và chứa các thành phần tự nhiên nên có rất nhiều tác dụng từ tốt cho sức khỏe còn làm đẹp da, móng và tóc nên được rất nhiều người sử dụng.
a. Dầu mè tốt cho cơ thể :
– Dầu mè rất giàu hợp chất chống oxi hóa giúp làm giảm cholesterol và ngăn trặn sự hình thành các gốc tế bào tự do, cải thiện tuần hoàn máu, tăng khả năng miễn dịch.
– Dầu mè giúp trị tiêu hóa, táo bón và điều trị triệu chứng ruột kích thích do giàu chất béo và protein, phù hợp để chế biến các món ăn chay.
– Dầu mè giúp bánh tránh được ung thư
– Giảm đường huyết, hạn chế tình trạng bệnh tiểu đường do chứa axit béo không no tốt và phù hợp để ngăn các loại bệnh.
– Giảm huyết áp đối với bệnh nhân mắc bệnh cao huyết áp nhờ chứa chất béo no không bão hòa.
– Với thành phần giàu canxi sẽ giúp trị được bệnh về xương khớp, giúp xương chắc khỏe, giảm đau, sưng do viêm khớp dạng thấp.
– Dầu mè giúp ngăn ngừa bênh thiếu máu và các bênh liên quan đến đường hô hấp.
– Dầu mè chống viêm nướu, viêm nha chu hay hạn chế cao răng, tốt cho răng miệng.
– Ngoài ra dầu mè còn chữa được chứng cảm lạnh như hắt hơi, sổ mũi và được sử dụng trực tiếp xoa lên ngực và rửa sạch sau 30 phút.
– Dầu mè giúp giảm nhiệt trong cơ thể, ngăn ngừa rối loạn hô hấp nhờ thành phần magie giúp ngăn chặn sự co bóp trong cổ họng, đặc biệt là phù hợp với bệnh nhân vị hen suyễn.
– Ngăn ngừa kí sinh trung đường ruột và giải độc trong cơ thể.
b. Dầu mè còn có tác dụng làm đẹp và cải thiện một số bệnh lý cho phụ nữ
– Dầu mè giúp giảm rối loạn tuyến sữa đối với phụ nữ có thai và đang cho con bú.
– Ngăn ngừa các cơn đau đầu, giảm stress, căng thẳng của hệ thần kinh, cải thiện chứng mất ngủ và điều hòa và cải thiện cuộc sống.
– Dầu mè làm giảm hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS) đối với các bạn nữ đang trong độ tuổi dậy thì.
– Dầu mè còn có tác dụng làm đẹp, chăm sóc da và ngăn ngừa lão hóa nhờ hợp chất vitamin E, B chứa nhiều trong sản phẩm mang lại làn da khỏe mạnh cho người sử dụng.
– Dầu mè nuôi dưỡng mi, tóc chắc khỏe, ngăn ngừa xuất hiện gàu bằng cách sử dụng sản phẩm xoa nhẹ lên da đầu để loại bỏ và hạn chế mảng bám.
– Nhờ chất Sesamol giúp bảo vệ DNA khỏi bức xạ.
– Chống nắng hiệu quả và giúp làn da không bị cháy nắng.
– Giúp cho bạn có hơi thở thơm tho.
Với những công dụng trên có thể thấy dầu mè rất tốt cho mọi người, phù hợp cho cả người ăn chay hay dành cho trẻ em đang ăn dặm.
Dầu mè sẽ mang lại vô vàn những lợi ích như đã kể trên dây nếu bạn sử dụng nó đúng cách. Sự thật là loại dầu này “mang trong mình” rất nhiều khả năng tuyệt vời. Xem thêm tác dụng của dầu mè tại đây
3. Cách sử dụng dầu mè sao cho hiệu quả nhất :
A. Sử dụng trong chế biến đồ ăn :
– Món chiên: khi làm các món chiên, bạn hãy cho dầu mè vào chung với dầu ăn vừa giúp tăng mùi thơm cho đồ ăn lại còn tốt cho sức khỏe. Ngoài ra dầu mè ít bị oxi hóa nên giúp cho món chiên giòn hơn.
– Các món bánh sử dụng bột nhào: Nếu bạn cho vào bước cuối thì bột sẽ có mùi thơm. Nếu cho vào bước đầu sẽ giúp hương vị món ăn thêm thơm hơn.
– Món nướng: bạn phết một lớp dầu mè lên mặt đồ ăn sẽ giúp đồ ăn đẹp mắt và có mùi vị thơm hơn. Dầu mè cho chung với trứng giúp món trứng mềm và xốp hơn. Ngoài ra, dầu mè còn giúp món cá khô giúp món ăn thấm đều gia vị trước khi nướng.
– Món hầm, luộc: cho 1 chút dầu mè vào nồi nước trước khi luộc rau sẽ giúp món rau xanh hơn và không bị nhũn, hương vị đậm đà hơn
– Gia vị ướp: giúp món ăn thơm hơn, đạm đà hơn và cho màu sắc tươi sáng. Đậu phụ và dầu mè giúp giữ mùi đậu phụ tươi mới và chuẩn vị.
B. Sử dụng trong làm đẹp :
– Chống lão hóa, dưỡng da: nếu da bị khô và xuất hiện một vài nếp nhăn. Hãy nhỏ 1 vài giọt dầu mè massage trên da trong vòng 4 đến 5 phút và rửa lại bằng nước ấm. Dầu mè sẽ có tác dụng se khít lỗ chân lông, kháng viêm và tránh nhiễm trùng da. Một công thức dưỡng da khác giúp nuôi dưỡng bề mặt và táo tại làn da, chỉ cần 1/6 chén dấm táo + ½ chén dầu mè + ¼ chén nước ấm và thoa lên da vào ban đêm để 1 lúc và rửa lại bằng nước ấm.
– Chống nắng, tránh tia UV: dầu mè có thể tránh đến 30% tia nắng. Hãy thoa dầu mè lên da trước 1 đến 2 giờ để đại được hiệu quả.
– Dưỡng tóc chắc khỏe: với công dụng tuyệt vời của dầu mè bạn hãy trộn trung cùng dầu dừa và thoa lên chân tóc, massage nhẹ nhàng mỗi tuần giúp tránh gàu, ngăn ngừng rụng tóc và cho bạn mái tóc chắc khỏe.
– Dưỡng mi dài và dày: mỗi tối hãy chăm chỉ rửa sạch lông mi, sử dụng tăm bông và bôi lên mi mắt và rửa lại bằng nước ấm vào sáng hôm sau, thực hiện liên tục 2 đến 3 lần trên 1 tuần để thấy được hiệu quả.
C. Một vài lưu ý khi sử dụng dầu mè :
– Hạn sử dụng của dầu mè
- Dầu mè có hạn sử dụng từ 1 năm rưỡi đến 2 năm kể từ thời gian sản xuất có đóng dấu trên thân chai. Nếu bạn đã khui ra sử dụng thì chỉ có nên sử dụng từ 4 đến 6 tháng để đảm bảo dầu luôn tươi, sau thời gian đó thì dầu không có tốt như ban đầu nữa.
- Chính vì thế bạn nên mua những chai dầu mè size nhỏ tránh mua nhiều gây lãng phí mà không sử dụng kịp.
– Dấu hiệu nhận biết dầu mè hỏng
- Dầu mè sẽ đậm và tối màu hơn nếu bị hỏng so với lúc mới mua. Mùi sẽ không còn thơm và thay vào đó có mùi ôi, cay đắng gây khó chịu. Vị của dầu hỏng thì đắng và chua.
- Nếu bạn bảo quản trong tủ lạnh mà dầu có dấu hiệu đông lại thì không phải hỏng đâu nhé, bạn chỉ cần bỏ ra ngoài ở nhiệt độ phòng là được.
- Không nên vì tiếc mà co sử dụng gây nên ngộ độc và không an toàn cho sức khỏe.
– Cách bảo quản dầu mè :
- Bảo quản tại nơi không khí thoáng mát, không ẩm ướt.
- Nên bảo quản trong tủ lạnh sau khi đã mở nắp.
- Đậy kín nắp sau khi sử dụng để tránh bị oxi hóa hay vi khuẩn xâm nhập.
4. Cách tự làm hoặc chọn mua dầu mè như thế nào?
a. Cách tự làm dầu mè
• Bỏ hạt mè mới mua đi phơi khô và lọc lấy hạt tốt
• Cho hạt vào máy xay đến khi mịn
• Cho hỗn hợp và nồi hấp cách thủy
• Đổ hỗn hợp đã hấp ra miếng vải mỏng và ép lấy dầu, bạn có thể dùng máy để ép nhé
• Đổ phần dầu ra lọ thủy tinh khô, đậy kín và bảo quản trong tủ lạnh.
– Một số cách chế biến thông thường khác: hiện nay có 3 cách thông thường để làm nên dầu mè
• Dầu làm từ hạt mè sống: mè sống được phơi khô và ép theo các thông thường và lọc lấy dầu. Đây là cách tốt nhất để giữ trọn vẹn các chất dinh dưỡng, phù hợp cho trẻ em đang ăn dặm hay làm đẹp.
• Dầu làm từ hạt mè đã rang chín: thay vì hạt sống thì hạt mè đã qua sử lý, loại vỏ và rang chín qua lửa. Phần vỏ được lọc cũng say và ép cùng với hạt. Dầu này có màu sậm hơn và chất dinh dưỡng không còn nhiều.
• Dầu mè công nghiệp: thay vì 2 cách thông thường là rang và phơi khô, hạt mè được xử lý bằng nhiệt độ công nghiệp cao, tinh lọc thông qua nhiều công đoạn và dầu ăn sẽ vàng óng và sang hơn tuy nhiên do nhiệt độ áp chế nên vitamin và các chất bổ cũng mất dần.
b. Một số địa điểm tìm mua dầu mè
Hiện nay có rất nhiều địa điểm bán dầu mè từ các hãng trong nước như Mezan,… hay như các hãng nước ngoài Otogi,… cũng bày bán rất nhiều nên việc tìm mua dầu ăn cũng đơn giản. Bạn có thể vào bất kì siêu thị, cửa hàng hay chợ cũng đều có với giá thành không quá cao.
Tuy nhiên hiện nay cũng có dầu mè giả xuất hiện nhiều và tràn lan nên bạn cần phải tìm hiểu kĩ. Dầu mè giả sử dụng loại mè kém chất lượng pha cùng các loại dầu khác nên giá thành rất rẻ nên bạn phải chú ý.
c. Cách chọn dầu mè phù hợp
– Màu sắc :
• Đối với dầu mè ép sống có 2 màu: khi mới ép thì xác mè vẫn còn lần trong dầu nên có màu vàng sậm chưa trong. Sau khi để qua tầm 3 đến 4 ngày thì dầu sẽ trong suốt và có màu vàng tươi.
Dầu mè ép sống
• Dầu mè ép chín có màu đỏ sậm
• Các loại dầu mè khác có màu vàng chanh
– Mùi vị :
• Dầu mè sống: có mùi thơm béo ngậy
• Dầu mè chín: thơm hơn dầu sống do được rang lên
• Dầu mè pha: có mùi gần giống với mùi lạc (đậu phộng) rất nhẹ
– Khi sử dụng: Nếu dầu mè có vị đắng, rát ở đầu lưỡi hay cổ họng thì đó là dầu mè thật, còn nếu không thì là dầu pha.
– Độ đông mỡ: cho chai dầu vào ngăn tủ lạnh. Dầu mè sống sẽ không bị đông mà bị đông thành váng mỡ. Tuy nhiên nếu thời tiết quá lạnh thì dầu vẫn đông nhé
